Η Αστυπάλαια, το νησί με το σχήμα της πεταλούδας στα πανέμορφα Δωδεκάνησα του Αιγαίου, πήρε το όνομά της από τις λέξεις "άστυ + παλαιό ", δηλαδή "παλαιά πολιτεία".
Μια νησιώτικη πολιτεία, που φωλιασμένη εκεί ψηλά στο ενετικό κάστρο, με την περίφημη θέα, μοιάζει τελικά παλαιά, αυθεντική βασίλισσα, με κατάλευκο δαντελένιο φόρεμα και πέτρινο στέμμα, έχοντας ζηλευτά πετράδια στην κορυφή τους τρούλους του Αγίου Γεωργίου (1790), της Παναγιάς του Κάστρου (Ευαγγελίστρια, 1853) και της ξακουστής Παναγιάς Πορταΐτισσας Αστυπάλαιας!
ΟΣΙΟΣ ΑΝΘΙΜΟΣ Ο ΤΥΦΛΟΣ - Ο ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Ο Όσιος Άνθιμος ο τυφλός στους οφθαλμούς, αλλά γεμάτο φως της θείας χάριτος, είχε νωρίτερα ιδρύσει, στην ακριτική Μεγίστη (Καστελλόριζο), την Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου, όπου θαυματουργικά έλυσε με την προσευχή του και το πρόβλημα της λειψυδρίας και κατόπιν ήρθε στην Αστυπαλιά, μένοντας εννέα χρόνια, γεμίζοντας με θείο νέκταρ τις ψυχές των Ελλήνων, στα δύσκολα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς.
Τότε εκεί, μετά από θεία αποκάλυψη, αποφάσισε να χτίσει την Ιερά Μονή Παναγία Πορταϊτίσσης Αστυπάλαιας. Μάλιστα, επειδή δεν υπήρχαν οικοδομικά υλικά, πέτρες, μάρμαρα, κίονες, υπέδειξε ένα χωράφι, όπου πράγματι οι νησιώτες σκάβοντας ανακάλυψαν ολόκληρο άγνωστο παλιό οικισμό, βρίσκοντας όλα τα οικοδομικά υλικά που απαιτούνταν, αλλά και ένα πιθάρι γεμάτο χρυσά νομίσματα! Για να μην μαθευτεί όμως αυτό από τους Τούρκους και σταματήσουν την ανέγερση από την απληστία τους, ο Όσιος Άνθιμος ο τυφλός προσευχήθηκε και αμέσως, θαυματουργικά, όλα εκείνα τα χρυσά νομίσματα μεταβλήθηκαν σε κάρβουνα!
ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΠΟΡΤΑΪΤΙΣΣΑΣ
Ο θαυματουργός Όσιος Άνθιμος ο τυφλός, αφού θεμελίωσε και άρχισε το χτίσιμο της Μονής το 1760 μ.Χ., ξεκίνησε περιοδεία για να συνάξει χρήματα για τα άμφια και τα ιερά σκεύη που απαιτούνταν, ώστε να τα προσφέρει στην Παναγία της Αστυπάλαιας, αφού ήταν θείο θέλημα να χτιστεί εκεί το Μοναστήρι της!
Το πρωί, μετά την Θεία Λειτουργία, πήγαν όλοι οι μοναχοί στο Παρεκκλήσι, σηκώνουν την σανίδα και τι να δουν; Ουράνια αγιογραφημένη, αχειροποίητα αποτυπωμένη επάνω, η μορφή της Παναγιάς! Συγκλονίστηκαν όλοι! Θείο δέος κατέλαβε τις ψυχές τους και τυφλά μάτια του Οσίου Ανθίμου γέμισαν δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης καταφιλώντας την! Γιατί η Θεοτόκος είναι ολοζώντανη πλάι μας! Και οι ιερές εικόνες γεμάτες χάρη!
ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΜΕ ΤΟ ΦΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ
 |
| Κελί, εικόνα, λείψανα Οσίου Ανθίμου τυφλού, Αστυπάλαια |
Στην Παναγία Πορταΐτισσα Αστυπάλαιας όμως θησαυρίζεται και ο δεξιός πήχης του χεριού του Οσίου Ανθίμου του τυφλού, με το οποίο επιτέλεσε δεκάδες θαύματα, όπως εκείνο με το τεράστιο φίδι του νησιού, που τρομοκρατούσε τους Αστυπαλιώτες.
Συγκεκριμένα, στο ΒΑ μέρος της νήσου, στην θέση "Δρακοσπηλιά", ζούσε ένα τεράστιο φίδι, που φόβιζε τόσο τους κατοίκους, ώστε δεν πήγαιναν να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους, ούτε καν να περάσουν από εκείνο τον τόπο!
Ο Όσιος, σπλαχνίστηκε τους αγαθούς νησιώτες και τράβηξε αντίκρυ από την "Δρακοσπηλιά", ζητώντας να φτιάξουν ένα σωρό από ξύλα, μια θημωνιά, όπως λέγεται. Κατόπιν έμεινε μόνος και προσευχήθηκε και ξαφνικά το θηρίο βγαίνει από την σπηλιά του και χωρίς να τον πειράξει πάει και κουλουριάζεται πάνω στα ξύλα της θημωνιάς! Και ήταν τόσο μεγάλο και βαρύ, που τα ξύλα υποχώρησαν από το βάρος του!
Τότε ο Όσιος Άνθιμος ο τυφλός, χωρίς να φοβάται, χωρίς καν να βλέπει για να προφυλαχθεί, φώναξε τους κατοίκους και τους είπε να βάλουν φωτιά στον σωρό, όπως και έγινε! Και το τέρας εκείνο κάηκε και πάει! Έτσι ο Όσιος Άνθιμος θεωρείται και προστάτης κατά των φιδιών! Μάλιστα στο μέρος εκείνο, ακόμη δεν έχει φυτρώσει το χόρτο...
Δικαίως δε, ο Όσιος, είναι ο Πολιούχος και προστάτης της Αστυπάλαιας!
ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ
Στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας, που λέγεται "Ροδιά", μετά τον πανηγυρικό Εσπερινό, το βράδυ της παραμονής 14 Αυγούστου, στήνεται μεγάλος νησιώτικος χορός με βιολιά, λαούτα και παραδοσιακές φορεσιές.
Ανήμερα του δεκαπενταύγουστου ακολουθεί το καθιερωμένο φίλεμα των προσκυνητών, με το περίφημο αστυπαλιώτικο "Λαμπριανό", τοπικό έδεσμα με κατσικάκι ή αρνί γεμιστό με ρύζι και συκωτάκια, που ψήνεται αποβραδίς σε φούρνους με ξύλα, σε χαμηλή φωτιά με τις ώρες, παραμένοντας απίστευτα τραγανό και γευστικό!
"KOYKANIA" ΚΑΙ "ΠΕΤΕΙΝΟΣ" ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ
Το πανηγύρι της Παναγίας στην Αστυπαλιά, συνεχίζεται για τρίτη ημέρα, στις 16 Αυγούστου στον Πέρα Γιαλό, με τα περίφημα "Κουκάνια". Τα ντόπια παραδοσιακά παιχνίδια, που περιλαμβάνουν γιαουρτοτάισμα με δεμένα μάτια, τράβηγμα του σχοινιού κατά ομάδες, αυγομαχίες, αγώνες κολύμβησης και τον θεαματικό "πετεινό"!
Ο "πετεινός" είναι ένα μακρύ και λεπτό κορμό δέντρου που εκτείνεται μέσα στην θάλασσα, αλειμμένο με γράσο, όπου οι τολμηροί προσπαθούν να τον περάσουν ισορροπώντας, για να καταφέρουν, αν καταφέρουν, να πιάσουν στην μύτη του κορμού έναν ψεύτικο πετεινό (κόκορα) που κρέμεται μέσα σε καλάθι, πέφτοντας συνήθως μέσα στην θάλασσα...
