Λαμπροτρίτη! Η μεγάλη εορτή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης σε ολόκληρη την Ελλάδα, που μετρά αμέτρητα θαύματα των μεγαλομαρτύρων της Λέσβου, οι οποίοι μαρτύρησαν εκεί την Λαμπροτρίτη του 1463, δέκα χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης.
Εκτός από το πασίγνωστο Μοναστήρι της Θερμής, στον λόφο των Καρυών, όπου και οι τάφοι των Αγίων, εορτάζουν και άλλα Μοναστήρια, Ναοί και παρεκκλήσια, που συνδέονται επίσης με μεγάλα θαύματα των Αγίων, όπως η Ιερά Μονή στη Γρίβα της Γουμένισσας στη Μακεδονία, η Ιερά Μονή στο Άνω Σούλι Μαραθώνα και άλλα.
ΣΤΟ ΜΥΣΤΡΑ
Ο Άγιος Ραφαήλ, όπως έχει αφηγηθεί ο ίδιος σε ενύπνια κυρίως προς την Βασιλική Ράλλη, ήταν προσωπικός φίλος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στον Μυστρά, όπου σπούδαζε Ιατρική και πήρε τον βαθμό του Χιλίαρχου για να πολεμήσει στη Μάχη της Βάρνας εναντίον των Τούρκων, αλλά δυστυχώς ήρθε η καταστροφή πριν φτάσει εκεί πάνω ο στρατός του Παλαιολόγου να βοηθήσει.
Έτσι απογοητευμένος από τα εγκόσμια ο Άγιος αφιερώνει τη ζωή του στον Χριστό και γίνεται μοναχός στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών, ενώ αργότερα υπηρετεί ως εφημέριος και στον Άγιο Δημήτρη Λουμπαδάρη στην Αθήνα.
Έτσι απογοητευμένος από τα εγκόσμια ο Άγιος αφιερώνει τη ζωή του στον Χριστό και γίνεται μοναχός στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών, ενώ αργότερα υπηρετεί ως εφημέριος και στον Άγιο Δημήτρη Λουμπαδάρη στην Αθήνα.
ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
Όταν ο Παλαιολόγος στέφεται Αυτοκράτορας, ο Άγιος σπεύδει στην Πόλη να τον συναντήσει και να τον συγχαρεί. Ο Αυτοκράτορας τον κάνει τότε Πρωτοσύγκελο του Πατριαρχείου και έτσι σε μια αποστολή στη Γαλλία γνωρίζει και τον Διάκονο Άγιο Νικόλαο με τον οποίο και γίνονται φίλοι.
Όταν όμως γίνεται το Παπικό Συλλείτουργο στην Πόλη για την Ένωση των Εκκλησιών στις 12-12-1452, ο Πρωτοσύγκελος Άγιος Ραφαήλ διαφωνεί κάθετα και δεν συμμετέχει, αναγκάζοντας τον Παλαιολόγο να τον στείλει εξορία (εκτός Κωνσταντινούπολης) μαζί με τον Άγιο Νικόλαο.
ΣΤΗΝ ΛΕΣΒΟ
Οι Άγιοί μας καταφεύγουν τελικά στη Λέσβο, ενώ η Πόλη πέφτει στα χέρια των Τούρκων, οι οποίοι θα φτάσουν αργότερα και στη Μυτιλήνη και στη Θερμή, όπου θα πιάσουν και θα υποβάλλουν σε φρικτά μαρτύρια τον Άγιο Ραφαήλ, πριονίζοντάς του το σαγόνι, θα βασανίσουν τον Άγιο Νικόλαο, θα κόψουν το χέρι, θα ζεματίσουν στο στόμα και θα κάψουν ζωντανή την 12χρονη Αγία Ειρήνη, με την μητέρα της Μαρία να παθαίνει συγκοπή βλέποντας το φρικτό μαρτύριο, θα κατασφάξουν τον πατέρα της Ειρήνης Προεστό Βασίλειο, θα συντρίψουν το κεφαλάκι του μόλις 11μηνου αδερφού της Ραφαήλ και θα αποκεφαλίσουν τον Δάσκαλο Θεόδωρο!
